Verantwoordingdag 2e Kamer (gehaktdag): preventiebeleid gezonde voeding faalt
PERSBERICHT
Vandaag Gehaktdag – Verantwoordingsdag
TAPP Coalitie maakt gehakt van gezondheidsbeleid kabinet
Stichting TAPP Coalitie maakt vandaag op Verantwoordingsdag gehakt van het gezondheidsbeleid van het kabinet omdat preventiebeleid rond gezonde voeding volstrekt onvoldoende is. Vandaag om 10.15 uur biedt minister Eelco Heinen (Financiën) het verslag aan voor Verantwoordingsdag, de derde woensdag van mei, waarna de Tweede Kamer debatten start waar het kabinet verantwoording aflegt of de doelen gehaald zijn. Kamerleden maken dan ‘gehakt’ van slecht uitgevoerd beleid, vandaar: ‘gehaktdag’. Jeroom Remmers, directeur TAPP Coalitie: ‘Gezond voedsel is een medicijn, bevorder deze consumptie en zorgkosten dalen. Maak gezond voedsel goedkoper en beprijs voedsel met een negatieve impact. Een meerderheid van Nederland wil dit ook’.
Doelen gezondheid en voedsel niet gehaald
In het Hoofdlijnen akkoord 2024-2028 van PVV, VVD, NCS en BBB staat: ‘Preventie meer centraal, inclusief sport en bewegen, om de gezondheid te verbeteren, gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorgvraag te beheersen’. In het regeerprogramma staat: ‘Voorkomen is beter dan genezen. Het kabinet neemt daarom maatregelen om de gezondheid van alle Nederlanders te beschermen en te bevorderen (..). Ons doel is een gezonde generatie in 2040 (..). We stimuleren onder andere een gezondere leef- en schoolomgeving (..). Daar ligt een taak voor de overheid. Daarom gaan we marketing van ongezonde producten gericht op kinderen en jongeren tegen’.
Zwakke punten preventiebeleid bij gezonde voeding : juist minder preventie
Het preventiebeleid van het kabinet kent diverse zwakke punten als het gaat om gezonde voeding. Hoewel er in het hoofdlijnenakkoord wordt gesteld dat preventie 'meer centraal' komt te staan, wijzen zowel beleidskeuzes als financiële beslissingen (zoals bezuinigingen op preventie) op aanzienlijke beperkingen in de effectiviteit van dit beleid[1]. Het ontbreken van bindende regelgeving en financiële prikkels kan de effectiviteit van het preventiebeleid aanzienlijk verminderen. Zonder concrete en afdwingbare maatregelen en het goedkoper maken van gezond voedsel en beprijzen van ongezond voedsel is de kans klein dat significante verbeteringen in de volksgezondheid worden gerealiseerd. Voedselgerelateerde ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, darmkanker en obesitas zullen blijven groeien, zorgkosten zullen niet dalen.
1. Bezuinigingen ondermijnen preventiebeleid
Ondanks de ambitie om preventie te versterken, wordt er fors bezuinigd op relevante budgetten [1}. Zo verdwijnt de incidentele financiering van 230 miljoen euro die voorheen een groot deel van het preventiebeleid mogelijk maakte. Daarnaast is een bezuiniging op de publieke gezondheid aangekondigd, oplopend naar 300 miljoen euro structureel na 2028. Ook wordt er gekort op het programma Gezond Leven, dat onder andere stoppen-met-rokenprogramma's en alcoholpreventie omvat. En er wordt 40 procent bezuinigd op het budget van het Voedingscentrum dat de Schijf van Vijf en gezonde voeding bepleit.
2. Ideologische tegenstellingen belemmeren samenhangend beleid
Binnen de coalitie bestaan aanzienlijke verschillen in visie op preventieve gezondheidszorg. De PVV beschouwt overheidsmaatregelen op dit vlak als betutteling en verzet zich tegen effectieve gezondheidsmaatregelen zoals suikertaks en vleestaks. NSC en BBB willen maatregelen zoals het verbieden van reclames voor ongezond eten en het stimuleren van gezonde voeding op scholen. Deze ideologische tegenstellingen kunnen leiden tot een onsamenhangend en mogelijk ineffectief preventiebeleid[2].
3. Gebrek aan structurele verankering en wetgeving
Het preventiebeleid mist structurele verankering in wet- en regelgeving. Afspraken zijn vrijblijvend en er is onvoldoende wetgeving om doelen te halen. Er zijn weinig bindende afspraken met producenten en supermarkten over het verminderen van dierlijke eiwitconsumptie, suiker, vet en zout in producten. Wettelijke normen ontbreken.
4. Onvoldoende aandacht voor kwetsbare groepen
Hoewel de coalitiepartijen erkennen dat gezondheidsverschillen bestaan, ontbreekt het aan gerichte maatregelen om deze aan te pakken. De PVV stelt voor om de btw op alle voedingsmiddelen af te schaffen, inclusief ongezonde producten, wat niet specifiek gericht is op het bevorderen van gezonde voeding onder kwetsbare groepen. Daarentegen pleiten andere partijen voor het gezonde schoolmaaltijden en het verbieden van ongezonde kindermarketing, maar de implementatie blijft onzeker.
5. Onvoldoende regulering van de voedselomgeving
Er is een gebrek aan effectieve regulering van de voedselomgeving. Hoewel sommige partijen pleiten voor het verbieden van reclames voor ongezonde producten, is er geen consensus binnen de coalitie om dergelijke maatregelen wettelijk vast te leggen. Dit leidt tot een situatie waarin ongezonde voeding gemakkelijk beschikbaar en aantrekkelijk blijft, wat het maken van gezonde keuzes bemoeilijkt.
Meer info:
Jeroom Remmers, 0622407712 info@tappcoalitie.nl
